Zeynep Ersoy | Limnolog

Bu hafta Görünürlük Çalışmalarımızda Limnolog Zeynep Ersoy bizlerle!

Zeynep’i Twitter üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca Zeynep’in çalışmalarını bu site üzerinden inceleyebilirsiniz.

Kendinizi tanıtabilir misiniz?

2012 yılında ODTÜ Biyoloji Bölümünden mezun oldum. Lisans eğitimim sırasında Çevre Mühendisliği Bölümünde Çevre Mikrobiyolojisi alanında yan dal yaptım. Sonrasında aynı bölümde (ODTÜ Biyoloji)Limnoloji Laboratuvarında Tatlısu Ekolojisi alanında yüksek lisansımı 2015 yılında bitirdim. Ardından İspanya’da Vic Üniversitesinde 3 yıllık doktora bursuyla aynı alanda doktora yaptım. Doktoramı 2018 yılı sonunda tamamladıktan sonra, 2019’da Portekiz’de Évora Üniversitesinde doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmaya başladım ve aynı yerde çalışmalarıma devam ediyorum.

Çalışma alanınız nedir? Bu alanı neden seçtiniz?

Çalışma alanım; sucul ekosistemlerin ve besin ağlarının iklim değişikliğiyle nasıl başkalaştığını anlamak ve bu ekosistemlerdeki biyoçeşitliliğin ve sağladıkları ekosistem hizmetlerinin (karbon tutma kapasitesi, su ürünleri, baskın önleme vb.) daha iyi korunabilmesi için çözüm önerileri geliştirilmesine yardımcı olmak.

Ekoloji alanına ilgim, lisans eğitimim sırasında aldığım derslerle başladı. Bölümümüzde ağırlıklı olan laboratuvar derslerinde değil de, doğada olup araziye çıkıp gözlem yaptığımız uygulama derslerinden daha çok zevk aldığımı fark ettim. Bir nehir veya göl kenarında kuş sesleri eşliğinde bilim yapmak çok güzel. Ancak bu güzelliklerin ve biyoçeşitliliğin çok kırılgan olduğunu, ülkemiz gibi yarı kurak ve kurak iklim bölgelerindeki sucul ekosistemlerin iklim kriziyle çok çabuk yitip gidebileceğini de fark ettim. Gelecek nesillerin aynı güzellikleri görebildikleri bir dünyada yaşayabilmesini umut ediyorum.

Bu alanda kendini geliştirmek isteyen kişilere önerileriniz nedir? Nereden, nasıl başlamalılar?

Ekoloji, içinde coğrafya, jeoloji, kimya, biyoloji, evrim, genetik ve modelleme gibi alanları barındıran çok disiplinli bir bilim. Bu yüzden bu alanda ilerlemek isteyen lisans öğrencilerine ne istediklerini keşfetmeleri için farklı araştırma gruplarıyla çalışmalarını, staj yapmalarını öneriririm. Ayrıca her alan gibi, istatistik ve modelleme alanında kullanabilecekleri bir programlama dili (R, Python gibi) öğrenmeleri çok önemli.

Türkiye’de ve yurtdışında bu alanla ilgili seminerler, araştırmalar ve sempozyumlar hakkında bilgilenmek için Türkiye Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneğini takip etmelerini öneririm.

Bu alanda çalışırken yaşadığınız olumlu/olumsuz deneyimler neler? Nasıl üstesinden geldiniz?

Çalışırken en olumlu deneyimlerimi arazi çalışmaları yaparken yaşadım. Bir takım halinde, bir amaç için doğada olmak ve birlikte çalışmak beni en mutlu eden şeylerden biri.

Olumsuz deneyimler de yaşadım elbette. Beni bilim insanı olamayacağıma inandırmaya çalışanlar, konuşturmayanlar ya da dediklerimi dikkate almayanlar oldu, oluyor ve olacak. Ancak bunun yanında beni destekleyenler, yapabileceğime inananlar da var. Bu yüzden akademide kendinizi ait hissedeceğiniz bir destek ve mentör ağının çok önemli olduğunu düşünüyorum. SistersLab bunun güzel örneklerinden bir tanesi.

Mesleğinizi icra ederken karşılaştığınız tepkileri/durumları toplumsal cinsiyet bağlamında nasıl aktarabilirsiniz?

Biyoloji lisans ve yüksek lisans eğitimim süresince kadın öğrenci sayısı erkek öğrenci sayısına göre çoğunluktaydı. Ancak bu yolda ilerledikçe, doktora ve sonrasında bu sayının azaldığını fark etmemek imkansız. Katıldığım eğitimlerde, kongrelerde ve projelerde hep kendime sorduğum sorulardan biri “bu kadınlar nereye kayboldu?” oluyor. Bu azalmanın en belirgin sebeplerinden bazıları ayrımcılık ve eşitsizlik diyebiliriz. Maalesef çoğu bilim kadını mobbing, ayrımcılık ve belirsizlik sebebiyle vazgeçiyor veya vazgeçiriliyor. Bu konularla ilgili farkındalık için ‘Picture a Scientist’ belgeselini tavsiye ederim.

Sizin mesleğinizde çalışmak isteyen bir kız çocuğuna ne söylemek istersiniz?

Kendinden ve yapabileceklerinden şüphe duyduğun zamanlar olabilir. Hayallerine ve yapabileceklerine inanmayanlar da olabilir. Herkesin yolu farklı, adımları farklı. Kimse bu yola eşit koşullarda çıkmıyor. Nereden başlamış olursan ol, sen kendi yoluna baktıktan sonra hayallerin gelir seni bulur.